Reformacyjna wycieczka do Bielska 07.10.2017r.

Dnia 7 października w ramach obchodów Jubileuszu 500-lat Reformacji  pojechaliśmy do Zamku Książąt Sułkowskich w Bielsku-Białej na dwie wystawy o tematyce reformacyjnej. Pierwsza z nich w formie roll-up, zatytułowana Reformacja w Europie Środkowej i Wschodniej, prezentowana na przestrzeni atrium, została przygotowana przez Niemieckie Forum Kultury Europy Środkowej i Wschodniej. Drugą Pod znakiem róży nad Białą, przygotowali miejscowi muzealnicy. Na miejscu spotkaliśmy się z panią profesor Ewą Chojecką, która w jakże ciekawy i przystępny sposób przybliżyła nam drogę do Reformacji oraz sytuację społeczno –historyczną czasów w których przyszło żyć Marcinowi Lutrowi. Następnie krok po kroku omawiała poszczególne plansze, które dotyczyły najważniejszych wydarzeń historii Reformacji w Europie środkowo-wschodniej.

Druga wystawa dotyczyła Bielska i okolic. W Bielsku, Białej i okolicach ewangelicy przez stulecia byli wiodącą grupą wyznaniową. Wystawę zaaranżowano w trzech salach, w których zgromadzono blisko 250 eksponatów. Na uwagę zasługują dwie pozycje związane z Marcinem Lutrem: jego pisma Von den Concilijs vnd Kirchen (O soborach i kościołach) wydrukowane w wittenberskiej drukarni Hansa Luffta w 1539 roku oraz Biblia w jego tłumaczeniu, wydana w tejże oficynie w roku 1550, z licznymi drzeworytami Lucasa Cranacha młodszego, Georga Lembergera i Hansa Brosamera. Nie brak pamiątek związanych z księdzem Jerzym Trzanowskim, kaznodzieją zamkowym i proboszczem w Bielsku w latach 1625–1628. Ten autor łacińskich hymnów i pieśni religijnych, zwany słowiańskim Lutrem, zasłynął przede wszystkim jako autor kancjonału Cithara Sanctorum, wydanego po raz pierwszy w Lewoczy w 1636 roku. Śpiewnik ten przyjął się szybko w słowiańskich zborach Czech, Moraw, Słowacji i Śląska Cieszyńskiego, gdzie służył do początku XX wieku.

W części poświęconej Lipnikowi i Białej, miejscowościom leżącym na kresach ówczesnej Rzeczpospolitej, zwraca uwagę list króla Stefana Batorego skierowany do proboszcza lipnickiego w 1583 roku, w którym władca nakazuje łagodne traktowanie miejscowych protestantów. Cennym zabytkiem kartografii jest mapa Polski Wacława Grodeckiego, rekomendowana do druku przez Filipa Melanchtona, najbliższego współpracownika Marcina Lutra.

W drugiej sali wystawy przypomniano krótko okres najsilniejszej kontrreformacji. Prześladowania „innowierców” na obszarach podległych władzy katolickich Habsburgów zapoczątkowała wojna trzydziestoletnia (1618–1648). Protestanci Śląska Cieszyńskiego po odebraniu im kościołów (1654) gromadzili się na tajnych nabożeństwach w domach i okolicznych lasach. Dopiero w 1709 roku w Cieszynie powstał tzw. kościół łaski, do którego aż do 1781 roku uczęszczali także mieszkańcy Bielska i okolicy.

Z zamku przeszliśmy do kościoła Zbawiciela w Bielsku, gdzie ks. Marek Twardzik przybliżył nam jego historię i historię parafii w której niegdyś był wikariuszem. Następnie pojechaliśmy do lasu na błoniach, aby zobaczyć stół ołtarzowy Jan, który upamiętnia miejsce tajnych nabożeństw ewangelickich w czasach kontrreformacji. Następnie udaliśmy się na Biały Krzyż skąd szlakiem błogosławieństw poszliśmy na Kotarz do ołtarza europejskiego. Zmęczeni, ale pełni wrażeń popołudniu wróciliśmy do domów. Myślę, że był to bardzo udany wyjazd.